Czerwiec 2018 – Karol Sienkiewicz

W „Dwutygodniku” ukazała się moja recenzja wystawy „Zwierzęta domowe”, którą w krakowskim Bunkrze Sztuki kuratorowała Marta Lisok.

„Wsiąść do pociągu byle jakiego. Położyć się na wodzie i dać się unieść falom. Pogubić wszystkie kalendarze. Może nawet nigdy nie wrócić. Marzenie wyśpiewane niegdyś przez Marylę Rodowicz artystki Anna Pichura i Triin Marts proponują nam jako grę miejską. Podążając za ich krótkimi instrukcjami, mamy się wyrwać z codziennej rutyny, ciężaru odpowiedzialności i materialnej strony bytu: wyjdź z domu; skombinuj darmowy nocleg; nagraj cud; skonsultuj się z wróżką. Przetrwaj w miejskiej dżungli, a przy okazji otwórz się na nieznane i uwolnij umysł. To gra tak trudna, że niemal niemożliwa. Tym bardziej, że artystki przestrzegają: „Nie oszukuj!”.

Podobne marzenia o nieskrępowanej wolności wyczuwa się na całej wystawie, która zajmuje górną kondygnację Bunkra Sztuki w Krakowie. Kuratorka Marta Lisok zatytułowała ją „Zwierzęta domowe”. Tymi zwierzętami mają być artyści. Bo to sztuka o intuicji, ale taka, którą można tworzyć w domowym zaciszu. Pichura i Marts sugerują nam wprawdzie ucieczkę z domu, ale nikt nie podejmuje ich wyzwania.

Lisok pisze wręcz, że chodzi tu o figurę artysty – globtrotera niewstającego z miękkiego fotela, w domowych pieleszach podróżującego palcem po mapie wyobraźni. To twórca udomowiony, chociaż niepozbawiony pierwotnych instynktów. Ale nawet gdy artysta siedzi wygodnie w fotelu, widz na tej wycieczce nie zawsze będzie się czuł bezpieczny”.

CAŁY TEKST DOSTĘPNY NA STRONIE „DWUTYGODNIKA”.

Polecam mój tekst o wystawie Jakuba Ziółkowskiego i Hyon Gyon „Święte nic” w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie, który ukazał się w „Gazecie Wyborczej”.

„Święte nic” w warszawskim Centrum Sztuki Współczesnej to wystawa o duchowej przemianie i artystycznym spotkaniu. Spotyka się tu dwoje artystów: Jakub Julian Ziółkowski i Koreanka Hyon Gyon. On, znany do tej pory wyłącznie jako malarz, ukazuje nowe oblicze swojej twórczości, ona po raz pierwszy ma okazję zaprezentować się polskiej publiczności.

Najpierw Ziółkowski zakochał się w jej sztuce. By na własne oczy zobaczyć jej ogromną malarską instalację, poleciał do Kioto. Gdy poznali się osobiście, zakochali się w sobie. Dziś są już małżeństwem, mieszkają w Krakowie, dzielą pracownię i zdarza się, że razem tworzą. „Hyon jest największą artystką, jaką w życiu poznałem”, mówi Ziółkowski. Wspólne życie i praca owocują spontanicznymi artystycznymi kolaboracjami. Wystawa w CSW jest pierwszą manifestacją ich artystycznej relacji.

Jakub Julian Ziółkowski, Połączenie, 2017

Osobista historia, którą przy okazji wystawy opowiada Ziółkowski, może wydawać się nieco sztampowa. Oto cieszący się uznaniem, ale zmęczony malarstwem trzydziestoparolatek (wcześniej na wystawę „Imagorea” w BWA w Zielonej Górze namalował prawie dwieście obrazów), zanim jeszcze poznał Gyon, udaje się do Wietnamu. Tam pracuje w dość surowych warunkach, próbuje się na nowo odnaleźć i przełamać kryzys. Ośmiomiesięczny pobyt w Hanoi nazywa „duchowo-twórczą misją”.

Na wystawie można odnieść wrażenie, że Ian Moon, duchowy przewodnik, to postać tworzona przez oboje artystów wspólnie. O ile jednak prace Ziółkowskiego mają zazwyczaj silny pierwiastek malarski i malarskiej pracowitości, o tyle Gyon wydaje się tworzyć bardziej spontanicznie, intuicyjnie.

Z myślą o warszawskiej wystawie stworzyła rzeźby i instalacje z różnych materiałów, ale w oczy rzucają się pluszowe zabawki. W jednej z sal stanęła „Miękka kaplica”, sporej wielkości namiot oblepiony pluszakami. Sama Gyon często się przeprowadzała: z Korei do Japonii, z Japonii do Nowego Jorku, z Nowego Jorku do Krakowa. Namiot odzwierciedla nomadyczność jej życia. W środku wyświetlany jest film Ziółkowskiego, na którym przebrany w wietnamski tradycyjny strój artysta niczym w transie tworzy szybkie rysunki, tylko po to, by po kolei je niszczyć.

Łatwo dać się nabrać na pozorną niewinność wypchanych zabawek. Szybko jednak zauważymy, że nastąpił tu rodzaj pluszowej masowej zbrodni. Wielki pluszowy tygrys w jednej z rzeźb jest dosłownie nabity na gałąź. Być może został złożony w ofierze w jakimś tajemniczym rytuale. Podobnie malarstwo Ziółkowskiego zawsze budziło sprzeczne uczucia; uwodząca widza bajkowość ukrywała rodzaj podskórnych histerii.

CAŁY TEKST DOSTĘPNY NA STRONIE „WYBORCZEJ”.